Skip to main content

Posts

рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдХी рдирдИ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ

рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдХी рдирдИ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ  рд╕्рд░ोрдд рдЗрд╕рд░ो   рдЗрд╕рд░ो рдиे 5 рдирд╡ंрдмрд░ 2013 рдХो рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рд╢्рд░ीрд╣рд░िрдХोрдЯा рд╕े рдкीрдПрд╕рдПрд▓рд╡ी рд░ॉрдХेрдЯ рд╕े рдпрд╣ рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рдХिрдпा рдеा। 450 рдХрд░ोреЬ рд░ुрдкрдП рдХी рд▓ाрдЧрдд рд╡ाрд▓े рдЗрд╕ рдоिрд╢рди рдХो рдоंрдЧрд▓ рдХी рд╕рддрд╣ рдФрд░ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рднेрдЬा рдЧрдпा рдеा।  рдЬिрд╕े рдЗрд╕рд░ो рдиे 24 рд╕िрддंрдмрд░, 2014 рдХो рдоाрд░्рд╕ рдСрд░्рдмिрдЯрд░ рдоिрд╢рди рдХे рддрд╣рдд рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдХो рдкрд╣рд▓ी рдХोрд╢िрд╢ рдоें рд╣ी рдоंрдЧрд▓ рдХी рдХрдХ्рд╖ा рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдеा। рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдоें рдкांрдЪ рдЙрдкрдХрд░рдг рд▓рдЧे рд╣ैं рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдоें рдкांрдЪ рдЙрдкрдХрд░рдг рд▓ेрдоैрди рдЕрд▓्рдлा рдлोрдЯोрдоीрдЯрд░ (рдПрд▓рдПрдкी), рдоीрдеेрди рд╕ेंрд╕рд░ рдлॉрд░ рдоाрд░्рд╕ (рдПрдордПрд╕рдПрдо), рдоाрд░्рд╕ рдПрдХ्рд╕ोрдлेрд░िрдХ рди्рдпूрдЯ्рд░рд▓ рдХंрдкोрдЬीрд╢рди рдПрдиाрд▓ाрдЗрдЬрд░ (рдПрдордИрдПрдирд╕ीрдП), рдоाрд░्рд╕ рдХрд▓рд░ рдХैрдорд░ा (рдПрдорд╕ीрд╕ी) рдФрд░ рдерд░्рдорд▓ рдЗंрдл्рд░ाрд░ेрдб рдЗрдоेрдЬिंрдЧ рд╕्рдкेрдХ्рдЯ्рд░ोрдоीрдЯрд░ (рдЯीрдЖрдИрдПрд╕) рд▓рдЧाрдП рдЧрдП рд╣ैं।   рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рднाрд░рдд рдХे рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдиे рдоंрдЧрд▓ рдХे рд╕рдмрд╕े рдмреЬे рдЪंрдж्рд░рдоा рдлोрдмोрд╕ рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ें рдЦीрдЪी рд╣ैं। рдпрд╣ рдлोрдЯो рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдоें рд▓рдЧे рдоाрд░्рд╕ рдХрд▓рд░ рдХैрдорд░ा (рдПрдорд╕ीрд╕ी) рд╕े 1 рдЬुрд▓ाрдИ рдХो рдЦींрдЪी рдЧрдИं। рддрд╕्рд╡ीрд░ें рд▓ेрддे рд╕рдордп рдоंрдЧрд▓рдпाрди рдоंрдЧрд▓ рдЧृрд╣ рд╕े 7200 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рдФрд░ рдлोрдмोрдЬ рд╕े 4200 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рджूрд░ рдеा। рдоंрдЧрд▓ рдХे рджो рдЪंрдж्рд░рдоा рд╣ैं। рдПрдХ рдХा рдиाрдо рдлोрдмोрд╕ рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдХा рдбेрдоोрд╕ рд╣ै। рдоंрдЧрд▓ рдХी рдкृрде्рд╡ी рд╕े рджूрд░ी 12 рдХрд░ोреЬ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд╣ै।  рдЗрд╕рд░ो рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рдЗрд╕ рдлोрдЯो рдоें рдмреЬे рдХ

рд░ेрдиे рджेрдХाрд░्рдд

рд░ेрдиे рджेрдХाрд░्рдд  рдЖрдзुрдиिрдХ рдпुрдЧ рдХे рдЬрдирдХ рдХрд╣рд▓ाрдиे рд╡ाрд▓े рд░ेрдиे рджेрдХाрд░्рдд рдПрдХ рдЧрдгिрддрдЬ्рдЮ рдеे рддрдеा рд╡рд╣ рджрд░्рд╢рди рдХो рднी рдЧрдгिрдд рдХी рддрд░рд╣ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕िрдж्рдзांрдд рд╡ाрд▓ा рдмрдиाрдиा рдЪाрд╣рддे рдеे। рдЗрд╕ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджрд░्рд╢рди рдоें рдРрд╕ी рдХрдИ рдкрдж्рдзрддि рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдХी рдЬो рдЗрдирд╕े рдкрд╣рд▓े рдХे рджाрд░्рд╢рдиिрдХों рдиे рдХिрд╕ी рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпोрдЧ рдирд╣ीं рдХी рдеी।  рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдордз्рдп рдХाрд▓ीрди рдпूрд░ोрдк рдоें рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдзрд░्рдо рддрдеा рдИрд╢्рд╡рд░ рдЖрдзाрд░िрдд рджрд░्рд╢рди рдХा рдкрд░िрдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рдмुрдж्рдзिрд╡ाрджी рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рдкрдж्рдзрддि рдХो рдЕрдкрдиाрдпा। рдЗрд╕рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рдмाрдд рдкрд░ рдЬोрд░ рджिрдпा рдХिрдпा рдХी рд╣рдоाрд░े рдЕंрджрд░ рд╣ी рдЬ्рдЮाрди рдиिрд╣िрдд рд╣ोрддा рд╣ै рддрдеा рдЙрд╕ рдЬ्рдЮाрди рдХे рдКрдкрд░ рд╕ंрджेрд╣ рдХрд░рддे рдЬाрдиे рд╕े рд╣рдо рдХिрд╕ी рд╕рдд्рдп рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рд╕рдХрддे рд╣ै।  рдЗрди्рд╣ोंрдиे рд╕рдд्рдп рдХे рдЦोрдЬ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдХो рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдЕंрджрд░ рдиिрд╣िрдд рдоाрдиा рддрдеा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рдЖрдЧे рдмреЭрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рдХिрдпा। рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рд╕िрд░े рд╕े рдирдХाрд░ рджिрдпा рдХी рд╕рдд्рдп рд╣рдоें рдХेрд╡рд▓ рдзрдордЧ्рд░ंрдеो рддрдеा рдзрд░्рдоाрдзिрдХाрд░िрдпो рд╕े рд╣ी рдоिрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдЗрди्рд╣ोंрдиे рд╡्рдпрдХ्рддिрд╡ाрдж рдкрд░ рдмрд▓ рджिрдпा рдЬो рдХी рдЖрдзुрдиिрдХ рдпूрд░ोрдкीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै।  рдЗрдирдХा рджрд░्рд╢рди рдХो рджेрдЦрдиे рддрдеा рд╕рдордЭрдиे рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдеा. рдпрд╣ рджрд░्рд╢рди рдХो рднी рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рд╕ंрджेрд╣ рд╕े рдкрд░े рдмрдиाрдиा рдЪाрд╣рддे рдеे рдЬ

рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдХा рдиिрдЬीрдХрд░рдг

 рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯाрдЗрдЬेрд╢рди рдХी рджिрд╢ा рдоें рдХрджрдо рдмрдв़ाрддे рд╣ुрдП рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдиे 109 рд░ूрдЯ рдХे рд▓िрдП 151 рдоॉрдбрд░्рди рдЯ्рд░ेрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдоांрдЧा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рдХे рд▓िрдП рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдоें рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдХंрдкрдиिрдпों рдХी рддрд░рдл рд╕े 30 рд╣рдЬाрд░ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдиिрд╡ेрд╢ рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдкिрдЫрд▓े рд╕ाрд▓ IRCTC рдиे рджेрд╢ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдиिрдЬी рдЯ्рд░ेрди рд▓рдЦрдирдК-рджिрд▓्рд▓ी рддेрдЬрд╕ рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕ рд╢ुрд░ू рдХी рдеी। рдкрдХ्рд╖  рдЗрд╕ рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рдХे рддрд╣рдд рд░ेрд▓рд╡े рдоें рдиिрдЬी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рддीрд╕ рд╣рдЬ़ाрд░ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП рдиिрд╡ेрд╢ рд╣ोंрдЧे. рдпे рднाрд░рдд рдХे рд░ेрд▓рд╡े рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдкрд░ рдпाрдд्рд░ी рдЯ्рд░ेрдиों рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рди рдоें рдиिрдЬी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдиिрд╡ेрд╢ рдХा рдкрд╣рд▓ा рдк्рд░рдпाрд╕ рд╣ै. рдЗрд╕ рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рдХा рдордХ़рд╕рдж рд░ेрд▓рд╡े рдоें рдирдИ рддрдХрдиीрдХ рд▓ाрдиा, рдорд░рдо्рдордд рдЦ़рд░्рдЪ рдХрдо рдХрд░рдиा, рдпाрдд्рд░ा рд╕рдордп рдХрдо рдХрд░рдиा, рдиौрдХрд░िрдпों рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиा, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдмрдв़ाрдиा рдФрд░ рдпाрдд्рд░िрдпों рдХो рд╡िрд╢्рд╡ рд╕्рддрд░ीрдп рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рджेрдиा рд╣ै. рдЗрди рд╕рднी рд░ेрд▓рдЧाрдб़िрдпों рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рднाрд░рдд рдоें рд╣ी рд╣ोрдЧा. рдиिрдЬी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдХंрдкрдиिрдпां рдЗрдирдХे рд╡िрдд्рддрдкोрд╖рдг, рд╕ंрдЪाрд▓рди рдФрд░ рд░рдЦ рд░рдЦाрд╡ рдХे рд▓िрдП рдЬ़िрдо्рдоेрджाрд░ рд╣ोंрдЧी. рдкूрд░े рджेрд╢ рдХे рд░ेрд▓рд╡े рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдХो 12 рдХ्рд▓рд╕्рдЯрд░ рдоें рдмांрдЯा рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рдЗрди्рд╣ीं 12 рдХ्рд▓рд╕्рдЯрд░ рдоें 109 рдЬोрдб़ी рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдЯ्рд░ेрдиें рдЪрд▓ेрдЧी। рд╣рд░ рдЯ्рд░ेрди рдХрдо рд╕े рдХрдо 16 рдбिрдм्рдмे рдХी рд╣ोрдЧी рдФрд░ рдпрд╣ рдЯ्рд░ेрди рдЕрдзिрдХрддрдо 160 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рдк्рд░рддि рдШ

рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рдоौрдд -рдкुрд▓िрд╕ рдПрд╡ं рди्рдпाрдпिрдХ рд╕ुрдзाрд░

рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдкुрд▓िрд╕ рдХी рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рдЬрдпрд░ाрдЬ рдФрд░ рдмेрдиिрдХ्рд╕ рдХी рдиिрд░्рдордо рд╣рдд्рдпा рдХे рдмाрдж рд╡рд░्рджी рд╡ाрд▓ों  рдХे рдЦिрд▓ाрдл рд╡्рдпाрдкрдХ рдЬрдиाрдХ्рд░ोрд╢ рдЙрднрд░ा рд╣ै। рдЕрддः рдпрд╣ рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдХी рдЗрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд  рд╕рднी рдкрдХ्рд╖ों рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХिрдпा рдЬाрдпे।  рдкुрд▓िрд╕ рд╡ рди्рдпाрдпिрдХ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рдоौрдд рдХे рдЖँрдХреЬे  рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдП рдЧрдП рдЖंрдХрдб़ों рдХे рдоुрддाрдмिрдХ рдкिрдЫрд▓े рддीрди рд╕ाрд▓ों рдоें 4476 рдоौрддें рд╣िрд░ाрд╕рдд рдХे рджौрд░ाрди рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЗрдирдоें рд╕े 427 рдкुрд▓िрд╕ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдХे рджौрд░ाрди рд╡ 4049 рдоौрддें рди्рдпाрдпिрдХ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рд╣ुрдИ рд╣ैं। рд╡рд░्рд╖ 2016-17 рдХे рджौрд░ाрди рдкुрд▓िрд╕ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рдоौрдд рдХा рдЖंрдХреЬा 145 рдеा рдЬрдмрдХि 1616 рдоौрдд рди्рдпाрдпिрдХ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдХे рджौрд░ाрди рд╣ुрдИ। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ 2017-18 рдХी рдЕрд╡рдзि рдоें рдкुрд▓िрд╕ рдХрд╕्рдЯрдбी рдоें 146 рдФрд░ рди्рдпाрдпिрдХ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें 1636 рдоौрдд рд╣ुрдИ। рд╡рд░्рд╖ 2018-19 рдХे рджौрд░ाрди рдкुрд▓िрд╕ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рдорд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХी рддाрджाрдж 136 рдФрд░ рди्рдпाрдпिрдХ рд╣िрд░ाрд╕рдд рдоें рд╣ुрдИ рдоौрдд рдХा рдЖंрдХреЬा 1797 рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рдЧрдпा। рдкुрд▓िрд╕ рд╕ुрдзाрд░ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдХ्рдпों?  рдоौрдЬूрджा рдкुрд▓िрд╕ рддंрдд्рд░ рдоें рдЕрдирдЧिрдирдд рдХрдоिрдпां рд╣ैं। рдкुрд▓िрд╕ рдмрд▓ рдЗрд╕ рд╕рдордп рд╕ंрдЧрдарди, рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪे рдФрд░ рдкрд░िрд╡ेрд╢ рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдмेрдХाрд░ рд╣рдеिрдпाрд░ рдФрд░ рдкुрд░ाрдиी рдЦुрдлिрдпा рд╕ूрдЪрдиा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рддрдХрдиीрдХ рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдкुрд▓िрд╕рдХрд░्рдоिрдпों рдХी рдХрдоी рдФрд░ рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдЬैрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рд╕े рдЬूрдЭ рд░рд╣ा рд╣ै। рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рджेрд╢ рдХा рдкुрд▓िрд╕

рднाрд░рдд рдХे рдбिрдЬिрдЯрд▓ीрдХрд░рдг рдоें рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХा рдорд╣рдд्рдд्рд╡

рдк्рд░рд╢्рди-  рднाрд░рдд рдХे рдбिрдЬिрдЯрд▓ीрдХрд░рдг рдоें рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдбिрдЬिрдЯрд▓ рднाрд░рдд рдХे рдоाрд░्рдЧ рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рдЪुрдиौрддिрдпों рдФрд░ рдЕрдкेрдХ्рд╖िрдд рд╕ुрдзाрд░ों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХीрдЬिрдП। рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдз्рдпрдпрди-III рднाрд░рдд рдоें рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХे рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 56 рдХрд░ोреЬ рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै рдФрд░ 2018 рдоें рдпрд╣ां 12.3 рдЕрд░рдм рдРрдк рдбाрдЙрдирд▓ोрдб рдХिрдП рдЧрдП. рджुрдиिрдпा рдоें рдХेрд╡рд▓ рдЪीрди рд╣ी рдЗрд╕ рдоाрдорд▓े рдоें рдЙрд╕рд╕े рдЖрдЧे рд╣ै. рджूрд╕рд░े рджेрд╢ों рдХे рд▓ोрдЧों рдХे рдоुреШाрдмрд▓े рднाрд░рддीрдп рд▓ोрдЧ рд╣ी рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╕рдордп рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдкрд░ рдЦрд░्рдЪ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХो рдЫोреЬрдХрд░ рддрдоाрдо рджूрд╕рд░े рджेрд╢ों рдХे рдоुреШाрдмрд▓े рднाрд░рдд рд╣ी рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рддेрдЬी рд╕े рдбिрдЬिрдЯрд▓ीрдХрд░рдг рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдиे 2014 рдХे рдмाрдж рд╕े рдЗрд╕рдоें 90 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рд╡ृрдж्рдзि рджрд░्реЫ рдХी рд╣ै. рднाрд░рдд рдоें рдЕрднी рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзि рдХी рдХाрдлी рдЧुंрдЬाрдЗрд╢ рд╣ै.  рдбिрдЬिрдЯрд▓ीрдХрд░рдг рдоें рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рдЖрдзाрд░, рдЬिрдпो, рдЬрди рдзрди, рдФрд░ рдЬीрдПрд╕рдЯी рдХे рдХाрд░рдг. рдЬीрдПрд╕рдЯी рдХे рдХाрд░рдг 1.03 рдХрд░ोреЬ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдЯैрдХ्рд╕ рднुрдЧрддाрди рдХे рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо рдкрд░ рдЖ рдЧрдП рд╣ैं. рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा 2025 рддрдХ 6 рд╕े рд▓ेрдХрд░ 6.5 рдХрд░ोреЬ рддрдХ рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдкैрджा рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै. рдЦेрддी рдоें рдЬाрдирдХाрд░िрдпों рдХे рдХुрд╢рд▓ рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕े рд▓ाрдЧрдд рдоें 20 рдлीрд╕рджी рдХी рдХрдоी рдЖ рд╕рдХрддी рд╣ै, рдФрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдХे рдЬрд░िрдП рдл़рд╕рд▓ों рдЖрджि рдХे рдмेрд╣рддрд░ рджाрдо рдоिрд▓рдиे рд╕े рдЖрдорджрдиी рдоें 15 рдк्рд░рддिрд╢

рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓

рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ (рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкрд░ाрдзिрдХ рдкुрд▓िрд╕ рд╕ंрдЧрдарди) рдПрдХ рдЕंрддрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ंрдЧрдарди рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рднाрд░рдд рд╕рдоेрдд 194 рд╕рджрд╕्рдп рджेрд╢ рд╣ैं। рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдл्рд░ांрд╕ рдоें рдФрд░ рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкрд░ाрдзिрдХ рдкुрд▓िрд╕ рд╕ंрдЧрдарди рдХे рддौрд░ рдкрд░ 1923 рдоें рд╣ुрдИ рдеी рдФрд░ рдЗрд╕рдиे 1956 рдоें рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рдХрд╣рдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджिрдпा। рд╕рдмрд╕े рдкुрд░ाрдиे рд╕рджрд╕्рдпों рдоें рд╢ुрдоाрд░ рднाрд░рдд 1949 рдоें рдЗрд╕ рд╕ंрдЧрдарди рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ुрдЖ рдеा। рднाрд░рдд рдиे рдЕрдм рддрдХ рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдмाрд░ 1997 рдоें рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рдорд╣ाрд╕рднा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдеा рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рд╕ाрд▓ 2022 рдоें рднाрд░рдд рдоें рдЕрдкрдиी рдорд╣ाрд╕рднा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХрд░ेрдЧा। рдпрд╣ рдЖрдпोрдЬрди рджेрд╢ рдХी рдЖрдЬाрджी рдХे 75рд╡ें рд╡рд░्рд╖ рдХे рд╕ाрде рд╣ोрдЧा। рд░ेрдб рдХॉрд░्рдирд░ рдиोрдЯिрд╕  рд░ेрдб рдХॉрд░्рдирд░ рдиोрдЯिрд╕ рдПрдХ рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдвूंрдврдиे рдФрд░ рдЙрд╕े рдЕрд╕्рдеाрдпी рд░ूрдк рд╕े рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдиुрд░ोрдз рд╣ै,рдЬिрд╕े рдЖрдкрд░ाрдзिрдХ рдоाрдорд▓े рдоें рджोрд╖ी рдард╣рд░ाрдпा рдЧрдпा рд╣ै. рд▓ेрдХिрди рд╕िрд░्рдл рд░ेрдб рдХॉрд░्рдирд░ рдиोрдЯिрд╕ рдЬाрд░ी рд╣ोрдиे рдХा рдорддрд▓рдм рдпрд╣ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рд╡्рдпрдХ्рддि рджोрд╖ी рд╣ै. рдпे рджुрдиिрдпा рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдкрд░ाрдз рдкрд░ рдЕрд▓рд░्рдЯ рднी рдХрд░рддे рд╣ैं. рд░ेрдб рдХॉрд░्рдирд░ рдиोрдЯिрд╕ рдЬाрд░ी рдХрд░рдиे рдХे рдкीрдЫे рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рдпेрд╢्рдп рд╕рджрд╕्рдп рджेрд╢ों рдХी рдкुрд▓िрд╕ рдХो рд╕рддрд░्рдХ рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै рддाрдХि рд╕ंрджिрдЧ्рдз рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХो рдкрдХреЬा рдЬा рд╕рдХे рдпा рдЦोрдпे рд╣ुрдП рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी рдЬुрдЯाрдИ рдЬा рд╕рдХे.

рдЕрдоेрд░िрдХा-рдИрд░ाрди рддрдиाрд╡

рдк्рд░рд╢्рди- рдЕрдоेрд░िрдХा-рдИрд░ाрди рддрдиाрд╡ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХे рдХ्рдпा рдХाрд░рдг рд╣ैं? рджोрдиों рджेрд╢ों рдХे рдордз्рдп рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рди рдХेрд╡рд▓ рдордз्рдп-рдкूрд░्рд╡ рдмрд▓्рдХि рднाрд░рдд рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡ рд╕ाрдорд░िрдХ рд╣िрддों рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ेрдЧा। рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХीрдЬिрдП। рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдз्рдпрдпрди-II рд╡рд░्рд╖ 2020 рдХे рдк्рд░ाрд░ंрдн рдоें рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдоेрд░िрдХा рдиे рдИрд░ाрди рдХी рдХुрдж्рд╕ рдлोрд░्рд╕ рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдФрд░ рдЗрд░ाрдиी рд╕ेрдиा рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдЕрдзिрдХाрд░ी  рдоेрдЬрд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХाрд╕िрдо рд╕ुрд▓ेрдоाрдиी  рд╕рд╣िрдд рд╕ेрдиा рдХे рдХрдИ рдЕрди्рдп рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХो рдмрдЧрджाрдж рд╣рд╡ाрдИ рдЕрдб्рдбे рдХे рдмाрд╣рд░ рд╣рд╡ाрдИ рд╣рдорд▓े рдоें рдоाрд░ рдЧिрд░ाрдпा рдеा। рдЗрд╕ рдШрдЯрдиा рдХे рдкाँрдЪ рдоाрд╣ рдмाрдж рдИрд░ाрди рдХे рдПрдХ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдиे рдИрд░ाрдиी рд╕ेрдиा рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХी рд╣рдд्рдпा рдХрд░рдиे рд╡ рдИрд░ाрди рдоें рдЖрддंрдХрд╡ाрджी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХो рдк्рд░ाрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдиे рдХे рдЖрд░ोрдк рдоें рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдбोрдиाрд▓्рдб рдЯ्рд░ंрдк рд╕рдоेрдд 30 рдЕрди्рдп рд▓ोрдЧों рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдЖрджेрд╢ реЫाрд░ी рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЕрднिрдпुрдХ्рддों рдХी рдЧिрд░рдл्рддाрд░ी рдХे рд▓िрдпे  рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ (Interpol)   рд╕े  рд░ेрдб  рдХॉрд░्рдирд░  рдиोрдЯिрд╕ (Red Corner Notice)  рдЬाрд░ी рдХрд░рдиे рдХी рднी рдоाँрдЧ рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рдИрд░ाрди рдХा рдпрд╣ рдХрджрдо рдкрд╢्рдЪिрдо рдПрд╢िрдпा рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рддрдиाрд╡ рдХो рдмреЭाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै। рдЕрдоेрд░िрдХा-рдИрд░ाрди рддрдиाрд╡ рдмреЭрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдкрд░рдоाрдгु рдХрд░ाрд░ рдХा рд░рдж्рдж рд╣ोрдиा рдИрд░ाрди рдкрд░ рдк्рд░рддिрдмंрдзों рдХा рдЖрд░ोрдкрдг рдЗрд╕्рд▓ा