Skip to main content

DEVELOPMENT OF INDIAN RAILWAY AND ITS IMPACT ON INDIA UNDER BRITISH RULE


DEVELOPMENT OF INDIAN RAILWAY AND IMPACT ON INDIA UNDER BRITISH RULE
                рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рджुрдиिрдпा рдХी рдЪौрдеी рд╕рдмрд╕े рдмреЬी рд░ेрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рд╣ै.рдЗрд╕рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 95000 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рддрдХ рд╣ै.рдЗрд╕рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 1.22 рдоिрд▓िрдпрди рд▓ोрдЧ рдХाрд░्рдпрд░рдд рд╣ै(рдоाрд░्рдЪ реирежрезреп ).рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджुрдиिрдпा рдХा 8 рд╡ा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдиिрдпोрдХ्рддा рд╣ै.рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рджेрд╢ рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд░ीреЬ рдпрд╣ рд░ेрд▓्рд╡े рдЕрддीрдд рдоें рднाрд░рддीрдп рдЙрдж्рдпोрдЧों рддрдеा рд╢िрд▓्рдкрдХाрд░ों рдХे рд▓िрдП рдмुрд░े рджिрдиों рдХा рд╡ाрд╣рдХ рдеा.рдЗрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рджेрд╢ी рдЙрдж्рдпोрдЧ рдзंрдзे рдмंрдж рд╣ो рдЧрдП рддрдеा рджेрд╢ рдоें рд╡िрдЙрдж्рдпोрдЧीрдХрд░рдг рдХो рдмреЭाрд╡ा рдоिрд▓ा। рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рдиिрдо्рди рдмिрди्рджुрдУ рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ेंрдЧे -
  • рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓्рд╡े рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ 
  • рднाрд░рддीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ 
  • рднाрд░рдд рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рддाрдиे -рдмाрдиे рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ 
  • рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж рдХे рдЙрджрдп рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ 
  • рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ 

рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓्рд╡े рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдЗрддिрд╣ाрд╕ 

DEVELOPMENT OF INDIAN RAILWAY AND IMPACT ON INDIA UNDER BRITISH RULE
Narrow gauge trains were very popular at one time. This is was in Baripada in East India. Credit Blingley Hall, Flick


рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░рдердо рдмाрд░ рд░ेрд▓рд╡े рдХा рдкрд░िрдЪाрд▓рди 1832 рдоें рдордж्рд░ाрд╕ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕реЬрдХ рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рдЧ्рд░ेрдиाрдЗрдЯ рдкрдд्рдерд░ рдХो рд░ेрдб рд╣िрд▓ рд╕े рдЪिрди्рддाрдж्рд░ीрдкेрда рд▓े рдЬाрдиा рдеा। рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдЖрд░्рдерд░ рдХॉрдЯрди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рд╡рд░्рд╖ 1845 рдоें рдЧोрджाрд╡рд░ी рдирджी рдкрд░ рдмрдирдиे рд╡ाрд▓े рдмांрдз рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдкрджाрд░्рдеो рдХे рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХे рд▓िрдП рд░ेрд▓्рд╡े рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ  рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ 1851 рдоें рд╕ोрд▓ाрдиी рдирджी рдкрд░ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рд░ेрд▓्рд╡े рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд░ूреЬрдХी рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। 
рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдкैрд╕ंрдЬрд░ рдЯ्рд░ैрди рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рдЧ्рд░ेрдЯ рдЗंрдбिрдпрди рдкेрдиिрд╕ुрд▓ा рд░ेрд▓्рд╡े рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡рд░्рд╖ 1853 рдоें рдмрдо्рдмрдИ (рдмोрд░ी рдмрди्рджрд░ ) рд╕े рдаाрдгे рдХे рдмीрдЪ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЗрд╕ рдЯ्рд░ैрди рдиे рддीрди рдЗंрдЬिрди рд╕ाрд╣िрдм,рд╕िंрдз рддрдеा рд╕ुрд▓्рддाрди рдХे рд╕ाрде 34 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рдХी рджूрд░ी рддрдп рдХी рдеी.рдЗрд╕ рд╕рдордп рд▓ाрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी рднाрд░рдд рдХे рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдеे.
рдкूрд░्рд╡ी рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ी рдкैрд╕ंрдЬрд░ рдЯ्рд░ैрди HOWRAH рд╕े  HOOGLY рдХे рдмीрдЪ 1854 рдоें  рддрдеा рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдоें рдордж्рд░ाрд╕ рд╕े рдЕрд░्рдХाрдЯ рдХे рдмीрдЪ рд╡рд░्рд╖ 1856 рдоें  рдЪрд▓ा рдеा.рд╡рд░्рд╖ 1873 рдоें рдХрд▓рдХрдд्рддा рд╕े рд╕्рдпाрд▓рджाрд╣ рдХे рдмीрдЪ рдЯ्рд░ाрдо рдЧाреЬी рдХा рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рд╣ुрдЖ। рдЗрд╕े рдШोреЬो рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЦींрдЪा рдЬाрддा рдеा। рдмॉрдо्рдмे рдоें рдЯ्рд░ाрдо рдЧाреЬी рдХा рдкрд░िрдЪाрд▓рди рд╡рд░्рд╖ 1874 рдоें рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рд╣ुрдЖ рддрдеा рдпрд╣  рдмॉрдо्рдмे рд╕े рдХोрд▓ाрдмा рдХे рдмीрдЪ рдЪрд▓рддा рдеा। рд╡рд░्рд╖ 1925 рдоें рдкрд╣рд▓ी рд╡िрдж्рдпुрдд рд╕े рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдкैрд╕ंрдЬрд░ рдЯ्рд░ैрди рд╡िрдХ्рдЯोрд░िрдпा рдЯрд░्рдоिрдирд▓ рд╕े рдХुрд░्рд▓ा рдХे рдмीрдЪ рдЪрд▓ी рдеी.

рднाрд░рддीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ 


рдк्рд▓ाрд╕ी рддрдеा рдмрдХ्рд╕рд░ рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рд╡िрдЬрдп рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рднाрд░рдд рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХा рдПрдХाрдзिрдХाрд░ рдмреЭрдиे рд▓рдЧा। рдкрд╣рд▓े рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдЬрдпो рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдзрди рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рднाрд░рдд рдоें рдмрдиे рдЙрдд्рдкाрджों рдХो рд╕рд╕्рддे рджाрдоों рдоें рдЦрд░ीрджрдиे рдоें рдХिрдпा рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЗрдирдХे рд▓ाрдн рдоें рд▓рдЧाрддाрд░ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдиे рд▓рдЧी। рдпрд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा 1813 рдИ рддрдХ рдЪрд▓рддी рд░рд╣ी। 
рд╡рд░्рд╖ 1813 рдХे рдмाрдж рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЖрдиे рд▓рдЧा рдХ्рдпोрдХि рдм्рд░िрдЯेрди рдоें рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рд╣ो рдЪुрдХी рдеी рддрдеा рдЗрд╕ी рдХे рд╕ाрде рдоुрдХ्рдд рдмाрдЬाрд░ рдХे рд╣िрдоाрдпрддी рдпрдеा - рдПрдбрдо рд╕्рдоिрде рдПрд╡ं рд░िрдХाрд░्рдбो рдХे рд▓ेрдЦ рднी рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ рд░рд╣े рдеे।
рдкрд░िрдгाрдорддः рднाрд░рдд рдЕрдм рджो рддрд░рд╣ рд╕े рдЕंрдЧ्рд░ेреЫो рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ोрд╖िрдд рд╣ोрдиे рд▓рдЧा.рднाрд░рдд рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рдХрдЪ्рдЪा рдоाрд▓ рдм्рд░िрдЯेрди рдЬाрдиे рд▓рдЧा рддрдеा рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рдХाрд░рдЦाрдиों рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рд╡рд╕्рддुрдПँ рднाрд░рдд рдХे рдмाреЫाрд░ो рдоें рдмिрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдиे рд▓рдЧी ।
рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдмреЭाрдиे рдХा рдХाрд░्рдп рд░ेрд▓्рд╡े рдиे рдХिрдпा। рдЗрд╕ рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рд▓ाрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी рдиे рдХрд╣ा рдеा" рдЗрдирдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдЬो рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд▓ाрдн рд╣ोрдЧा рдЙрд╕рдХी рдХрд▓्рдкрди्рдиा рдирд╣ीं рдХी рдЬा рд╕рдХрддी। рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдоें рднाрд░рддीрдп рд░ुрдИ рдХी рдоाँрдЧ рдмреЭ рд░рд╣ी рд╣ै ,рдЗрд╕े рджूрд░ рдХे рдоैрджाрдиों рд╕े рдмंрджрд░рдЧाрд╣ों рддрдХ рд▓े рдЬाрдиे рдХे рд╕рдоुрдЪिрдд рд╕ाрдзрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ो рддो рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдкрд░िрдоाрдг рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рдХिрд╕्рдо рдХी
рдХी рд░ुрдИ рдЙрдЧाрдИ рдЬा рд╕рдХрддी। рд╣рдордиे рдпрд╣ рднी рджेрдЦा рд╣ै рдХी рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдоें рдеोреЬी рд╕ी рднी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдиे рдкрд░ рднाрд░рдд рдХे рджूрд░рд╕्рде рдмाреЫाрд░ो рдоें рднी рдпूрд░ोрдк рдХे рдмрдиे рд╕ाрдоाрдиो рдХी рдоाँрдЧ рдмाрдж рд░рд╣ी рд╣ै। рдзрд░рддी рдХे рдЗрд╕ рдЫोрд░ рдкрд░ рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдЬो рдмाрдЬाрд░ рдмрди рд░рд╣े рд╣ै рдЙрдирдХे рднाрд╡ी рд╡िрд╕्рддाрд░ рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдоूрд▓्рдп рдХो рдЖंрдХрдиा рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рджृрд╖्рдЯि рд╡ाрд▓े рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╕ाрди рдирд╣ीं рд╣ै।"
рдЕंрдЧ्рд░реЫो рдХे рдиीрддिрдпों рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд░ेрд▓рд╡े рдХे рдЖрдЧрдорди рдХे рдкूрд░्рд╡ рд╣ी рднाрд░рддीрдп рдЙрдж्рдпोрдЧो рдХे рдКрдкрд░ рдмुрд░ा рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдж рд░рд╣ा рдеा। рд░ेрд▓рд╡े рдиे рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рдмреЬा рджिрдпा।
рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рдХрдЪ्рдЪे рдоाрд▓ рдм्рд░िрдЯेрди рдЬाрдиे рд▓рдЧे рдЬिрд╕рд╕े рдпрд╣ाँ рдХे рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдХो рдЙрдЪ्рдЪे рджाрдоों рдоें рдХрдЪ्рдЪे рдоाрд▓ рдоिрд▓рдиे рд▓рдЧे। рдлрд▓рддः рдпрд╣ाँ рдиिрд░्рдоिрдд рдХрдкрдбो рдпा рд╕ाрдоाрдиो рдХे рджाрдо рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЙрдд्рдкाрджों рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдорд╣ंрдЧे рд╣ो рдЧрдП рдЬिрд╕рдХा рд▓ाрдн рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЙрдд्рдкाрджों рдХो рдоिрд▓рдиे рд▓рдЧा।
рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рд░ेрд▓рд╡े рдХा рдЬैрд╕े рдЬैрд╕े рднाрд░рдд рдХे рджूрд░рд╕्рде рдХ्рд╖ेрдд्рд░ो рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ोрдиे рд▓рдЧा рд╡ैрд╕े рд╡ैрд╕े рднाрд░рддीрдпों рдЙрдд्рдкाрджों рдХी рдоांрдЧ рдШрдЯрдиे рд▓рдЧी। рдкрд░िрдгाрдорддः рд╡िрдЙрдж्рдпौрдЧीрдХрд░рдг рдмреЭрдиे рд▓рдЧा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рдХाрд░рдг рдмреЬी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рд▓ोрдЧ рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╣ो рдЧрдП рддрдеा рд╡े рд╢рд╣рд░ों рд╕े рдЧाँрд╡ो рдХी рдУрд░ рдкрд▓ाрдпрди рдХрд░рдиे рд▓рдЧे। рдЗрд╕ рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднूрдоि рдкрд░ рджрдмाрд╡ рдмреЭрдиे рд▓рдЧा рддрдеा рднूрдоि рдХी рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рдХрдо рд╣ोрдиे рд▓рдЧी рдЬिрд╕рдиे рдЕрдХाрд▓ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рдмреЭा рджिрдпा।
рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдХृрд╖ि рддрдеा рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХा рд╕ंрддुрд▓рди рдмिрдЧреЬ рдЧрдпा рдФрд░ рднाрд░рдд рдХрд▓ рдХाрд░рдЦाрдиों рд╡ाрд▓े рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдкूंрдЬीрд╡ाрдж рдХा рдПрдХ рдХृрд╖рдХ рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢ рдмрди рдЧрдпा। 1892 рд╕े рд▓ेрдХрд░ 1921 рддрдХ рдХृрд╖ि рдоें рдиिрд░्рднрд░ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा 61 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕े рдмреЭрдХрд░ 73 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ो рдЧрдпी।
рд╡िрдЙрдж्рдпौрдЧीрдХрд░рдг рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рддीрдп рд╢рд╣рд░ों рдХा рдкрддрди рд╣ोрдиे рд▓рдЧा। рд╕рд░ рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдЯ्рд░ेрд╡ेрд▓िрдпрди рдиे 1840 рдоें рд╕ंрд╕рджीрдп рдЬाँрдЪ рдХो рдмрддाрдпा рдХी "рдвाрдХा,рдЬो рдХी рднाрд░рдд рдХा рдоैрдирдЪेрд╕्рдЯрд░ рд╕рдордЭा рдЬाрддा рдеा ,рдЕрдм рддेрдЬी рд╕े рдЬंрдЧрд▓ рдмрдирддा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдорд▓ेрд░िрдпा рдХा рд╢िрдХाрд░ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдЕрдд्рдпंрдд рд╕рдоृрдж्рдз рдирдЧрд░ рд╕े рдШрдЯрдХрд░ рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеिрддि рдЕрдм рдЕрдд्рдпंрдд рдЧрд░ीрдм рдФрд░ рдЫोрдЯे рдирдЧрд░ рдХी рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै."
рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рд╕рд░ рд╣ैрдирд░ी рдХॉрдЯрди рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдЖрдЬ рд╕े рд╕ौ рд╕े рднी рдХрдо рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े рдХुрд▓ рд╡्рдпाрдкाрд░ рд▓рдЧрднрдЧ рдПрдХ рдХрд░ोреЬ рд░ूрдкрдП рдХा рдеा рдФрд░ рдпрд╣ाँ рдХी рдЖрдмाрджी рд╣ी рджो рд╕ौ рд╣реЫाрд░ рдеी। 1787 рдоें рддीрд╕ рд▓ाрдЦ рдоूрд▓्рдп рдХी рдвाрдХा рдХी рдорд▓рдорд▓ рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рднेрдЬी рдЧрдпी। 1917 рдоें рдпрд╣ рдмंрдж рд╣ो рдЧрдпी। рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рд▓ोрдЧो рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдЖрдмाрджी рдХो рд░ोрдЬрдЧाрд░ рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдХрддाрдИ рдФрд░ рдмुрдиाрдИ рдХी рдХрд▓ा рдЕрдм рд▓ुрдк्рдд рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै। рдЬो рдкрд░िрд╡ाрд░ рдкрд╣рд▓े рд╕рдоृрдж्рдз рдеे рдЙрди्рд╣ें рдордЬрдмूрд░ рд╣ोрдХрд░ рд╢рд╣рд░ рдЫोреЬрдиा рдкреЬा рдФрд░ рдЧाँрд╡ो рдоें рдЬाрдХрд░ рдЕрдкрдиी рдЬीрд╡िрдХा рдХा рдХोрдИ рдк्рд░рдмंрдз рдХрд░рдиा рдкреЬा। рдкрддрди рдХी рдпрд╣ рд╕्рдеिрддि рдвाрдХा рдоें рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рд╕рднी рдЬिрд▓ों рдоें рд╣ै।
рдмрд░्рдмाрдж рд╣ुрдП рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдиे рдпा рддो рдЦेрддी рдХी рд╢рд░рдг рд▓ी рдпा рднूрдоि рдЦрд░ीрджрдХрд░ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдХिрд╕ाрди рдоाрд▓िрдХ рдмрди рдЧрдП рдпा рдЖрдзुрдирдХ рдЙрдж्рдпोрдЧों рдоें рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдвूंрдв рд▓िрдпा। рднाрд░рддीрдп рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдкी рд╡рд░्рдЧ рдиे рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕рд░्рд╡рд╣ाрд░ा рд╡рд░्рдЧ рдХा рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░ рд▓िрдпा।
рдЗрд╕ рдирдП рднूрдоि рдордЬрджूрд░ рд╡рд░्рдЧ ,рдФрдж्рдпौрдЧिрдХ рд╢्рд░рдоिрдХ рдФрд░ рдХिрд░ाрдПрджाрд░ рддрдеा рдХिрд╕ाрди -рдоाрд▓िрдХ рд╡рд░्рдЧ рдоें рдПрдХांрдХीрдкрди рдХी рднाрд╡рдиा рдкैрджा рд╣ुрдЗ рдЬो рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдпुрдЧ рдХे рдкрд╣рд▓े рдирд╣ीं рдеी.
рднाрд░рдд рдоें рд░ेрд▓рд╡े рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдзрди рдХा рджोрд╣рди рдмाрдж рдЧрдпा рдХ्рдпोрдХि рдпрд╣ाँ рд░ेрд▓рд╡े рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдкूंрдЬी рд╣ी рд▓рдЧी рддрдеा рдЙрди्рд╣ें рдЙрдирдХी рдиिрд╡ेрд╢िрдд рдкूंрдЬी рдоें рд▓рдЧрднрдЧ рел % рдХा рд░िрдЯрд░्рди рджिрдпा рдЬाрддा рдеा।
рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдЦाрдж्рдпाрдиो рдХी рдХрдоी рд╣ोрдиे рд▓рдЧी рдХ्рдпोрдХि рд░ेрд▓рд╡े рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЗрд╕ рдЦाрдж्рдпाрдиो рдХो рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдиिрд░्рдпाрдд рдХिрдпा рдЬाрдиे рд▓рдЧा рддрдеा рдирдЧрджी рдлрд╕рд▓ों рдкрд░ рдЬोрд░ рджिрдпा рдЬाрдиे рд▓рдЧा।
рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рд╕िंрдЪाрдИ рдкрд░ рдХाрдо рдз्рдпाрди рджिрдпा рдЧрдпा рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднूрдоि рдХी рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рдХрдо рд╣ो рдЧрдпी। рд╡рд░्рд╖ 1902 -1903 рддрдХ рд╕िंрдЪाрдИ рдкрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 75 рдХрд░ोреЬ рд░ूрдкрдП рдЦрд░्рдЪ рдХिрдпे рдЧрдП рдЬрдмрдХि рдЗрд╕ी рдХाрд▓ाрд╡рдзि рдоें рд░ेрд▓рд╡े рдкрд░ 359 рдХрд░ोреЬ рд░ूрдкрдП рдЦрд░्рдЪ рд╣ुрдП।
рдРрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ै рдХी рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдХेрд╡рд▓ рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ी рд╣ुрдЖ рд╣ो,рдмрд▓्рдХि рдХुрдЫ рдлाрдпрджा рднी рд╣ुрдЖ । рдЬो рдХी рдиिрдо्рди рд╣ै -
  • рдирдпी рдиौрдХрд░िрдпों рдХा рд╕ृрдЬрди рд╣ुрдЖ। рд░ेрд▓рд╡े рд╕्рдЯेрд╢рди рдоें рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдирдП рдЕрд╡рд╕рд░ рдкैрджा рд╣ुрдП।
  • рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рд╕े рджूрд╕рд░े рдЬрдЧрд╣ рдЬाрдиा рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЧрдпा।

рднाрд░рдд рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рддाрдиे -рдмाрдиे рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡


рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдХा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рддाрдиे -рдмाрдиे рдоें рдЕрдиेрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ुрдП। рдЬो рдХी рдиिрдо्рди рд╣ै -
  • рдЕрдм рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рднी рд╢рд╣рд░ो рдХे рд╕ाрде рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдЬुреЬ рдЧрдП рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ।
  • рд░ेрд▓рд╡े рдХे рдбрдм्рдмो рдоें рдПрдХ рд╕ाрде рдмैрдардиा рдкреЬрддा рдеा рдЬिрд╕рдиे рдЫुрдЖрдЫूрдд рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рдХрдо рдХिрдпा।
  • рдЗрд╕рдиे рднाрд░рдд рдоें рдПрдХ рдирдпी рд╕ोрд╕ाрдЗрдЯी рдХो рдЬрди्рдо рджिрдпा рдЬिрд╕े рд░ेрд▓рд╡े рд╕ोрд╕ाрдЗрдЯी рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рдеा.рд░ेрд▓рд╡े рдиे рдирдП рд╣ोрдЯрд▓ो ,рдХ्рд▓рдмों рддрдеा рд╢рд╣рд░ो рдХो рдЬрди्рдо рджिрдпा।
  • рд╕ाрдордЬिрдХ рддрдеा рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдПрдХीрдХрд░рдг рдХो рдмреЭाрд╡ा рдоिрд▓ा।

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж рдХे рдЙрджрдп рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ 

рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рд╕े рджूрд╕рд░े рдЬрдЧрд╣ рдЬाрдиा рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЧрдпा рдлрд▓рддः рд▓ोрдЧ рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ो рдХे рд▓ोрдЧो рд╕े рдоिрд▓рдиे рд▓рдЧे рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рд╕े рдЕрд╡рдЧрдд рд╣ुрдП рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд╡े рдЕंрдЧ्рд░ेреЫो рдХे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЪрд░िрдд्рд░ рд╕े рд╡ाрдХिрдл рд╣ुрдП। рдЙрди्рд╣ें рдЬ्рдЮाрдд рд╣ुрдЖ рдХी рдЕँрдЧрд░ेреЫ рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рд╡рд░рджाрди рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рдЕрднिрд╢्рд░ाрдк рд╣ै.
рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрдХीрдХрд░рдг рдХो рдмреЭाрд╡ा рдоिрд▓ा ,рдЫुрдЖрдЫूрдд рдХी рднाрд╡рдиा рдХрдо рд╣ुрдИ.
рдЗрди рд╕рдм рдШрдЯрдиाрдУं рдиे рднाрд░рдд рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рдмреЭाрд╡ा рджिрдпा рддрдеा рд╢िрдХ्рд╖िрдд рднाрд░рддीрдпों рдХो рдХॉрдЧ्рд░ेрд╕ рдЬैрд╕ी рд╕ंрд╕्рдеा рдХे рдЧрдарди рдХो рдк्рд░ेрд░िрдд рдХिрдпा। 

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ 

рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд░ेрд▓рд╡े рдиे рдЬрд╣ाँ рдПрдХ рддрд░рдл рднाрд░рддीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдиुреШрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪाрдпा рд╡рд╣ी рджूрд╕рд░ी рддрд░рдл рдЗрд╕рдиे рд╡िрдЦंрдбिрдд рднाрд░рдд рдХो рдПрдХीрдХृрдд рдХрд░рдиे рдоें рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा। рдЬिрд╕рдиे рд▓ोрдЧो рдХी рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рдХो рдмреЭाрд╡ा рджिрдпा,рд╢िрдХ्рд╖िрдд рднाрд░рддीрдпों рдХो рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж рдХी рднाрд╡рдиा рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░ рднाрд░рдд рдХी рдЖреЫाрджी рдХो рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा। 
рд╕्рд░ोрдд - рднाрд░рдд рдоें рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢рд╡ाрдж рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж ,рд╕ंрдкाрджрдХ - рдбॉ рд╕рдд्рдпा рдПрдо рд░ाрдп 
           рдоॉрдбрд░्рди рдЗंрдбिрдпрди рд╣िрд╕्рдЯ्рд░ी- рдоोрд╣рдо्рдордж рддाрд░िрдХ 








                                                                                                                                                                                                                                                   

Comments

Popular posts from this blog

рджंрдбрдХाрд░рдг्рдп рдХा рдкрдаाрд░

рджंрдбрдХाрд░рдг्рдп рдХा рдкрдаाрд░ рджंрдбрдХाрд░рдг्рдп рдХा рдкрдаाрд░  рдпрд╣ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рджिрд╢ा рдоें рд╣ै। рдпрд╣ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХा рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдоृрдж्рдз рдк्рд░рджेрд╢ рд╣ै। рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░реЮрд▓ 39060 рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХे рдХुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдХा 28.91 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ै। рдЗрд╕ рдкрдаाрд░  рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХांрдХेрд░ ,рдХोंрдбाрдЧांрд╡ ,рдмрд╕्рддрд░ ,рдмीрдЬाрдкुрд░ ,рдиाрд░ाрдпрдгрдкुрд░ ,рд╕ुрдХрдоा рдЬिрд▓ा  рддрдеा рдоोрд╣рд▓ा-рдоाрдирдкुрд░ рддрд╣рд╕ीрд▓ рддрдХ рд╣ै।  рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдзाрд░рд╡ाреЬ рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рд╕े рд╣ुрдЖ рд╣ै।  рдмीрдЬाрдкुрд░ рддрдеा рд╕ुрдХрдоा рдЬिрд▓े рдоें рдмрд╕्рддрд░ рдХे рдоैрджाрди рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдХी рд╕рдмрд╕े рдКँрдЪी рдЪोрдЯी рдиंрджी рд░ाрдЬ (1210 рдоीрдЯрд░ ) рд╣ै рдЬो рдХी рдмैрд▓ाрдбीрд▓ा рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै।   рдЕрдкрд╡ाрд╣ рддंрдд्рд░  рдпрд╣ рдЧोрджाрд╡рд░ी рдЕрдкрд╡ाрд╣ рддंрдд्рд░ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рдирджी рдЗंрдж्рд░ाрд╡рддी рдирджी рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд▓рдо्рдмाрдИ 286 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЙрдж्рдЧрдо рдоुंрдЧेрд░ рдкрд░्рд╡рдд рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рднрдж्рд░ाрдЪрд▓рдо рдХे рд╕рдоीрдк рдЧोрджाрд╡рд░ी рдирджी рдоें рдоिрд▓ рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджी рдиाрд░ंрдЧी ,рд╢ंрдЦрдиी -рдбंрдХिрдиी ,рдоुрдирдЧाрдмрд╣ाрд░ ,рдХांрдЧेрд░ рдЖрджि рд╣ै।  рд╡рдирд╕्рдкрддि  рдпрд╣ाँ рдЙрд╖्рдгрдХрдЯिрдмंрдзीрдп рдЖрдж्рд░ рдкрд░्рдгрдкाрддी рд╡рди рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै। рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕ाрд▓ рд╡ृрдХ्рд╖ों рдХी рдмрд╣ुрд▓рддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕े рд╕ाрд▓ рд╡рдиो рдХा рдж्рд╡ीрдк рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░ рдХे рд╕ैрдЧोрди рд╡ृрдХ्рд╖ рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै.рдХुрд░рд╕ेрд▓ рдШाрдЯी(рдиाрд░ाрдпрдгрдкुрд░ ) рдоे

INDIAN PHILOSOPHY IN HINDI

рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди  (INDIAN PHILOSOPHY)  рднा рд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди(INDIAN PHILOSOPHY)  рджुрдиिрдпा рдХे рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░ाрдЪीрди рджрд░्рд╢рдиो рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै.рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдХी рдЙрдд्рдд्рдкрддि рдХे рдкीрдЫे рдЙрд╕ рд╕्рддрд░ рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╕ рд╣ै  рдЬिрд╕ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рджुрдЦो рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдХрд░ рдЕрдиंрдд рдЖंрдирдж рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░рддा рд╣ै.рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЬीрд╡рди рд╕े рджुрдЦो рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░рдиा рд╣ै. рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рдиिрдо्рди рдмिрди्рджुрдУ рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ेंрдЧे - рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХे рдк्рд░рдХाрд░  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХ्рдпा рдиिрд░ाрд╢ाрд╡ाрджी рд╣ै? рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि (ORIGIN OF INDIAN PHILOSOPHY) рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди  рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╡ेрджो рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै.рдЗрди рд╡ेрджो рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 4 рд╣ै.рдЛрдЧ्рд╡ेрдж ,рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж ,рд╕ाрдорд╡ेрдж рддрдеा рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж। рд╡ेрдж рдХो рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рд╡ाрдгी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡ेрдж рдХो рдкрд░рдо рд╕рдд्рдп рдоाрдирдХрд░ рдЖрд╕्рддिрдХ рджрд░्рд╢рди рдиे рдк्рд░рдоाрдг рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд рд╡ेрджो рдХी рдмाрддो рдХो рд╣ी рдЗрди рджрд░्рд╢рдиों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдд्рдп рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै.рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡ेрдж рдХे рддीрди рдЕंрдЧ рд╣ै рдоंрдд्рд░ ,рдм्рд░ाрдо्рд╣рдг рддрдеा рдЙрдкрдиिрд╖рдж। рд╕ंрд╣िंрддा рдоंрдд्рд░ो рдХे рд╕ंрдХрд▓рди рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдм्рд░ाрдо्рд╣рдг рдоें рдХрдорд░्рдХाрдг्рдб рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХी рдЧрдпी рд╣ै.рдЙрдкрдиिрд╖рдж

рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ी рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп

рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ी рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╕ाрдХ्рд╖्рдпों рд╕े рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдоें рдиृрдд्рдп рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рдЖрджिрдХाрд▓ рд╕े рд╣ै, рдЬो рдоाрдд्рд░ рдордиोрд░ंрдЬрди  рдХा рд╕ाрдзрди рдиा рд╣ोрдХрд░ рдЕंрддрд░िрдо рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै । рднाрд░рдд рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдЕрдкрдиी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╣ेрддु рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╣ै। рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ рднाрд░рдд рдХा рдЕрднिрди्рди рдЕंрдЧ рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдХрд▓ाрдУ рдХा рдШрд░ рд╣ै рдЬिрд╕े рд╡िрднिрди्рди рдХрд▓ा рдк्рд░ेрдоिрдпों рдиे рд╡्рдпाрдкрдХ рд░ूрдк рджेрдХрд░ рдЗрд╕ рдзрд░ा рдХो рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдХрд▓ाрдУं рд╕े рд╕рдоृрдж्рдз рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдЗрди рд▓ोрдХ рдХрд▓ाрдУ рдоें рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп рдЬрдирдоाрдирд╕ рдХे рдЕंрддрд░ंрдЧ рдоें рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рдХा рд╕ूрдЪрдХ рд╣ै । рдЬрдм рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╕ुрдЦ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ोрддी рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХा рдЕंрддрд░्рдорди  рдЙрд╕ рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рд╕े рддрд░ंрдЧिрдд  рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै ,рдФрд░ рдлिрд░ рдпрд╣ी рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рдоाрдирд╡ рдХे рд╡िрднिрди्рди рдЕंрдЧों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рд╣ोрдХрд░  рдиृрдд्рдп рдХा рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै। рдХिрд╕ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдХा рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп рдХेрд╡рд▓ рд╣рд░्рд╖ोрдЙрд▓्рд▓ाрд╕  рдХा рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рди рд╣ोрдХрд░ рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдкрд░рдо्рдкрд░ा  рд╡ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдХ्рд░िрдпाрдд्рдордХ рдЪिрдд्рд░рдг рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬो рд╕्рд╡्рдпрдоेрд╡  рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдкрд░िрдЪрдп рд╕рдоाрд╣िрдд рдХिрдП рд╣ोрддा  рд╣ै। рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ рдоें рдиृрдд्рдп рдХी рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдзाрдПं рд╣ै рдЬो рд╡िрднिрди्рди рдЕрд╡рд╕рд░ों рдкрд░ рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ै। рдпрд╣ां рд╣рдо рдиिрдо्рди рдиृрдд्рдп рд╡िрдзाрдУं рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ेंрдЧे :-  1. рдкंрдеी рдиृрдд्рдп 2. рдЪंрджैрдиी рди