Skip to main content

INDIAN ECONOMY DURING BRITISH RULE

рдк्рд▓ाрд╕ी рдХे рдпुрдж्рдз рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХा рд╢ाрд╕рди рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрдирдХा рд╢ाрд╕рди рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде рд╣ी рднाрд░рддीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рджृрд╖्рдЯिрдЧोрдЪрд░ рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं ।
рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдоूрд▓рддः рдПрдХ рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдХंрдкрдиी рдеी рддрдеा рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЕрдзिрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ाрдн рдХрдоाрдиा рдеा рдЗрд╕ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрдХрд░ рдЗрди्рд╣ोंрдиे рднाрд░рдд рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдЕрдкрдиे рд▓ाрдн рдХे рдЕрдиुрдХूрд▓ рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХрд░рдиे рд▓рдЧे।
рднाрд░рддीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рддрдеा рдХ्рд░ाрдЙрди  рдХे рд╢ाрд╕рди рдХाрд▓ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди :-
1.1757-1813
2.1813-1858
3.1858-1947
рдкрд╣рд▓े рдЪрд░рдг рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдк्рд▓ाрд╕ी рдХे рдпुрдж्рдз рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдоें рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдиे рдмंрдЧाрд▓ рд╕े рд╡ैрдж्рдп рддрдеा рдЕрд╡ैрдз рддрд░ीрдХे рд╕े рдмрд╣ुрдд рдзрди рдХрдоाрдпा рдЗрд╕ рдзрди рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЙрд╕рдиे рднाрд░рддीрдп рд╕ाрдоाрдиों рдХो рдмрд╣ुрдд рдХрдо рджрд░ों рдкрд░ рдЦрд░ीрджрдиे рдоें рдХिрдпा рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЗрд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд▓ाрдн рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ुрдИ рдЗрд╕ी рдЪрд░рдг рдоें рдмрдХ्рд╕рд░ рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рд╡िрдЬрдп рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЗрди्рд╣ें рдмंрдЧाрд▓ рдмिрд╣ाрд░ рдЙрдб़ीрд╕ा рдХी рджीрд╡ाрдиे рднी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдИ рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдирдИ рднू рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рднी рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХी।
рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рдзрди рддрдеा рд▓ाрдн рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдм्рд░िрдЯेрди рдоें рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдХ्рд░ांрддि рдХो рдмрд▓ рдоिрд▓ा рддрдеा 1813 рдИрд╕рд╡ी рддрдХ рдм्рд░िрдЯेрди рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рджेрд╢ рдмрди рдЧрдпा рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЗрд╕े рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдоाрдд्рд░ा рдоें рдХрдЪ्рдЪे рдоाрд▓ рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рдиिрд░्рдоिрдд рдЙрдд्рдкाрджों рдХे рд▓िрдП рдмाрдЬाрд░ рдХी рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдеी рдЬिрд╕рдХी рдкूрд░्рддि рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рдлैрд▓े рд╣ुрдП рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢ рдиे рдХी।
рджूрд╕рд░े рдЪрд░рдг рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд 1813 рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै рдЬрдм рдПрдбрдо рд╕्рдоिрде рдЖрджि рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░िрдпों рдХे рдХाрд░рдг рдоुрдХ्рдд рд╡्рдпाрдкाрд░ рдкрд░ рдЬोрд░ рджिрдпा рдЬाрдиे рд▓рдЧा рддрдеा рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рдПрдХाрдзिрдХाрд░ рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдП рдЬाрдиे рд▓рдЧा рдЗрд╕ рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдХे рдКрдкрд░ рдПрдХ рддрд░рдлा рдоुрдХ्рдд рд╡्рдпाрдкाрд░ рдаोрдХ рджिрдпा рдЧрдпा рддрдеा рднाрд░рдд рдХो рдХрдЪ्рдЪे рдоाрд▓ рдХे рд╕्рд░ोрдд рддрдеा рдиिрд░्рдоिрдд рд╕ाрдоाрдиों рдХे рдмाрдЬाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХी рдЬाрдиे рд▓рдЧा рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдоें рд░ेрд▓рд╡े рдиे рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдИ рд░ेрд▓рд╡े рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЕрдм рднाрд░рддीрдп рдХрдЪ्рдЪे рдоाрд▓ों рдХो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдмंрджрд░рдЧाрд╣ों рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा рд╡рд╣ी рдм्рд░िрдЯेрди рдиिрд░्рдоिрдд рдЙрдд्рдкाрджों рдХो рднाрд░рдд рдХे рд╕ुрджूрд░ рддрдо рд╕्рдерд▓ों рдкрд░ рднी рдкрд╣ुंрдЪाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा рдЗрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рд╡ि- рдФрдж्рдпोрдЧिрдХрд░рдг рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ुрдИ।
рд╡рд╣ी рднाрд░рдд рдоें рд╡िрдиिрд░्рдоिрдд рдЙрдд्рдкाрджों рдкрд░ рдм्рд░िрдЯेрди рдоें рднाрд░ी рдХрд░ рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рдеा рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рддीрдп рдоाрд▓ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдоाрд▓ो рдХे рд╕ाрде рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХрд░рдиे рдоें рдЕрд╕рдорд░्рде рдеे।
рдЗрди рд╕ाрд░ी рд╡рдЬрд╣ों рд╕े рднाрд░рдд рдоें рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк рдЙрдж्рдпोрдЧ рдоृрдд рдк्рд░ाрдп: рд╣ो рдЧрдП। рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рдЧрд░ीрдмी рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрдв़рдиे рд▓рдЧी рддрдеा рднाрд░рдд рдХे рдмाрдЬाрд░ рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рдЙрдд्рдкाрджों рд╕े рдкрдЯрдиे рд▓рдЧे।
рддीрд╕рд░े рдЪрд░рдг рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд 1858 рдИ рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдоें рднाрд░рдд рдкрд░ рдиिрд╡ेрд╢ рдкрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдкूंрдЬी рдкрддिрдпों рдХो рдиिрд╢्рдЪिрдд рдм्рдпाрдЬ рдкрд░ рд░िрдЯрд░्рди рджिрдпा рдЬाрддा рдеा। рдЬिрд╕рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдоें рд░ेрд▓рд╡े рдХा рджुрд░्рдд рдЧрддि рд╕े рд╡िрдХाрд╕ рд╣ुрдЖ।
рдРрд╕े рдЙрдж्рдпोрдЧों рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдкрд░ рдЬोрд░ рджिрдпा рдЬाрдиे рд▓рдЧा рдЬो рд╕्рдеाрдиीрдп рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХे рдкрд░ंрддु рдРрд╕े рдЙрдж्рдпोрдЧों рдХो рдХाрд░рдЦाрдиा рдЕрдзिрдиिрдпрдо рддрдеा рдЕрди्рдп рддрд░ीрдХों рд╕े рд╣рддोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдЬो рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЙрдж्рдпोрдЧो рдХो рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рджे рд╕рдХрддे рдеे।
рдЗрд╕ рдЪрд░рдг рдоें рднाрд░рдд рдоें рдЖрдзे рдЕрдзूрд░े рдФрдж्рдпोрдЧिрдХрд░рдг рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ рдкрд░ंрддु рдпрд╣ рдФрдж्рдпोрдЧिрдХрд░рдг рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдХрднी рднी рдлाрдпрджे рдХा рд╕ौрджा рд╕ाрдмिрдд рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ।
рд╕ंрдХрд▓рдирдХрд░्рддा - рдПрд╕.рдХे.рдмрдШेрд▓ 

Comments

Popular posts from this blog

рджंрдбрдХाрд░рдг्рдп рдХा рдкрдаाрд░

рджंрдбрдХाрд░рдг्рдп рдХा рдкрдаाрд░ рджंрдбрдХाрд░рдг्рдп рдХा рдкрдаाрд░  рдпрд╣ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рджिрд╢ा рдоें рд╣ै। рдпрд╣ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХा рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдоृрдж्рдз рдк्рд░рджेрд╢ рд╣ै। рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░реЮрд▓ 39060 рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХे рдХुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдХा 28.91 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ै। рдЗрд╕ рдкрдаाрд░  рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХांрдХेрд░ ,рдХोंрдбाрдЧांрд╡ ,рдмрд╕्рддрд░ ,рдмीрдЬाрдкुрд░ ,рдиाрд░ाрдпрдгрдкुрд░ ,рд╕ुрдХрдоा рдЬिрд▓ा  рддрдеा рдоोрд╣рд▓ा-рдоाрдирдкुрд░ рддрд╣рд╕ीрд▓ рддрдХ рд╣ै।  рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдзाрд░рд╡ाреЬ рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рд╕े рд╣ुрдЖ рд╣ै।  рдмीрдЬाрдкुрд░ рддрдеा рд╕ुрдХрдоा рдЬिрд▓े рдоें рдмрд╕्рддрд░ рдХे рдоैрджाрди рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдХी рд╕рдмрд╕े рдКँрдЪी рдЪोрдЯी рдиंрджी рд░ाрдЬ (1210 рдоीрдЯрд░ ) рд╣ै рдЬो рдХी рдмैрд▓ाрдбीрд▓ा рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै।   рдЕрдкрд╡ाрд╣ рддंрдд्рд░  рдпрд╣ рдЧोрджाрд╡рд░ी рдЕрдкрд╡ाрд╣ рддंрдд्рд░ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рдирджी рдЗंрдж्рд░ाрд╡рддी рдирджी рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рд▓рдо्рдмाрдИ 286 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЙрдж्рдЧрдо рдоुंрдЧेрд░ рдкрд░्рд╡рдд рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рднрдж्рд░ाрдЪрд▓рдо рдХे рд╕рдоीрдк рдЧोрджाрд╡рд░ी рдирджी рдоें рдоिрд▓ рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджी рдиाрд░ंрдЧी ,рд╢ंрдЦрдиी -рдбंрдХिрдиी ,рдоुрдирдЧाрдмрд╣ाрд░ ,рдХांрдЧेрд░ рдЖрджि рд╣ै।  рд╡рдирд╕्рдкрддि  рдпрд╣ाँ рдЙрд╖्рдгрдХрдЯिрдмंрдзीрдп рдЖрдж्рд░ рдкрд░्рдгрдкाрддी рд╡рди рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै। рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕ाрд▓ рд╡ृрдХ्рд╖ों рдХी рдмрд╣ुрд▓рддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕े рд╕ाрд▓ рд╡рдиो рдХा рдж्рд╡ीрдк рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░ рдХे рд╕ैрдЧोрди рд╡ृрдХ्рд╖ рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै.рдХुрд░рд╕ेрд▓ рдШाрдЯी(рдиाрд░ाрдпрдгрдкुрд░ ) рдоे

INDIAN PHILOSOPHY IN HINDI

рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди  (INDIAN PHILOSOPHY)  рднा рд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди(INDIAN PHILOSOPHY)  рджुрдиिрдпा рдХे рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░ाрдЪीрди рджрд░्рд╢рдиो рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै.рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдХी рдЙрдд्рдд्рдкрддि рдХे рдкीрдЫे рдЙрд╕ рд╕्рддрд░ рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╕ рд╣ै  рдЬिрд╕ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рджुрдЦो рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдХрд░ рдЕрдиंрдд рдЖंрдирдж рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░рддा рд╣ै.рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЬीрд╡рди рд╕े рджुрдЦो рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░рдиा рд╣ै. рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рдиिрдо्рди рдмिрди्рджुрдУ рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ेंрдЧे - рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХे рдк्рд░рдХाрд░  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХ्рдпा рдиिрд░ाрд╢ाрд╡ाрджी рд╣ै? рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖  рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि (ORIGIN OF INDIAN PHILOSOPHY) рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди  рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╡ेрджो рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै.рдЗрди рд╡ेрджो рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 4 рд╣ै.рдЛрдЧ्рд╡ेрдж ,рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж ,рд╕ाрдорд╡ेрдж рддрдеा рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж। рд╡ेрдж рдХो рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рд╡ाрдгी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡ेрдж рдХो рдкрд░рдо рд╕рдд्рдп рдоाрдирдХрд░ рдЖрд╕्рддिрдХ рджрд░्рд╢рди рдиे рдк्рд░рдоाрдг рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд рд╡ेрджो рдХी рдмाрддो рдХो рд╣ी рдЗрди рджрд░्рд╢рдиों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдд्рдп рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै.рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡ेрдж рдХे рддीрди рдЕंрдЧ рд╣ै рдоंрдд्рд░ ,рдм्рд░ाрдо्рд╣рдг рддрдеा рдЙрдкрдиिрд╖рдж। рд╕ंрд╣िंрддा рдоंрдд्рд░ो рдХे рд╕ंрдХрд▓рди рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдм्рд░ाрдо्рд╣рдг рдоें рдХрдорд░्рдХाрдг्рдб рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХी рдЧрдпी рд╣ै.рдЙрдкрдиिрд╖рдж

рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ी рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп

рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ी рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╕ाрдХ्рд╖्рдпों рд╕े рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдоें рдиृрдд्рдп рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рдЖрджिрдХाрд▓ рд╕े рд╣ै, рдЬो рдоाрдд्рд░ рдордиोрд░ंрдЬрди  рдХा рд╕ाрдзрди рдиा рд╣ोрдХрд░ рдЕंрддрд░िрдо рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै । рднाрд░рдд рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдЕрдкрдиी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╣ेрддु рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╣ै। рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ рднाрд░рдд рдХा рдЕрднिрди्рди рдЕंрдЧ рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдХрд▓ाрдУ рдХा рдШрд░ рд╣ै рдЬिрд╕े рд╡िрднिрди्рди рдХрд▓ा рдк्рд░ेрдоिрдпों рдиे рд╡्рдпाрдкрдХ рд░ूрдк рджेрдХрд░ рдЗрд╕ рдзрд░ा рдХो рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдХрд▓ाрдУं рд╕े рд╕рдоृрдж्рдз рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдЗрди рд▓ोрдХ рдХрд▓ाрдУ рдоें рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп рдЬрдирдоाрдирд╕ рдХे рдЕंрддрд░ंрдЧ рдоें рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рдХा рд╕ूрдЪрдХ рд╣ै । рдЬрдм рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╕ुрдЦ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ोрддी рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХा рдЕंрддрд░्рдорди  рдЙрд╕ рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рд╕े рддрд░ंрдЧिрдд  рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै ,рдФрд░ рдлिрд░ рдпрд╣ी рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рдоाрдирд╡ рдХे рд╡िрднिрди्рди рдЕंрдЧों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рд╣ोрдХрд░  рдиृрдд्рдп рдХा рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै। рдХिрд╕ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдХा рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп рдХेрд╡рд▓ рд╣рд░्рд╖ोрдЙрд▓्рд▓ाрд╕  рдХा рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рди рд╣ोрдХрд░ рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдкрд░рдо्рдкрд░ा  рд╡ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдХ्рд░िрдпाрдд्рдордХ рдЪिрдд्рд░рдг рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬो рд╕्рд╡्рдпрдоेрд╡  рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдкрд░िрдЪрдп рд╕рдоाрд╣िрдд рдХिрдП рд╣ोрддा  рд╣ै। рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ рдоें рдиृрдд्рдп рдХी рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдзाрдПं рд╣ै рдЬो рд╡िрднिрди्рди рдЕрд╡рд╕рд░ों рдкрд░ рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ै। рдпрд╣ां рд╣рдо рдиिрдо्рди рдиृрдд्рдп рд╡िрдзाрдУं рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ेंрдЧे :-  1. рдкंрдеी рдиृрдд्рдп 2. рдЪंрджैрдиी рди